Tomasz KONIECZNY
bas-baryton
Po sensacyjnym sukcesie, jaki artysta odniósł w Operze Wiedeńskiej (Staatsoper Wien) w nowej inscenizacji Pierścienia Nibelunga Wagnera 2008/09 pod dyrekcją muzyczną Franza Welser-Mösta, błyskotliwym wykonaniu partii Jochanaana w Salome Straussa, Wotana w Pierścieniu Nibelunga oraz Jacka Rance´a w premierze inaugurującej wiedeński sezon operowy 2013/14, trzech nagraniach płytowych Pierścienia Nibelunga pod Ch. Thielemannem, M. Janowskim oraz S. Rattle´m, Konieczny zajął trwałą pozycję w światowej czołówce młodego pokolenia bas-barytownow śpiewających muzykę niemiecką. I tak w niedalekiej przyszłości Koniecznego będzie można usłyszeć na deskach Teatru Wielkiego Opery Narodowej w Warszawie, Metropolitan Opery, La Scali, Opery Wiedeńskiej (Staatsoper Wien), Festiwalu w Bayreuth (Bayreuther Festspiele) i wielu innych wiodących scen operowych świata w najatrakcyjniejszych artystycznie partiach operowych.
Urodził się 10.01.1972 w Łodzi, studiował aktorstwo w PWSFTviT w Łodzi, śpiew solowy w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie oraz w Wyższej Szkole Muzycznej im. Carla Marii von Webera w klasie śpiewu solowego prof. Christiana Elßnera w Dreźnie.
Debiutował jako aktor w filmie Andrzeja Wajdy pt. Pierścionek z Orłem w Koronie. Następnie występował jako aktor w licznych produkcjach filmowych, telewizyjnych i teatralnych w Polsce; między innymi jako Tristan w telewizyjnej adaptacji Tristana i Izoldy w reżyserii Krystyny Jandy.
Tomasz Konieczny pracował także jako reżyser teatralny. Wyreżyserował między innymi sztukę Corneille’a pt. Cyd w Teatrze Adekwatnym w Warszawie w roku 1996.
Konieczny był stypendystą wielu polskich i niemieckich fundacji w tym między innymi; Polskiego Ministra Kultury i Sztuki w roku 1997, Fundacji Alfreda Toepfera (Niemcy) w latach 1998-2000, Fundacji Kultury i Sztuki banku Stadtsparkasse Dresden w Niemczech w roku 1999. Jako śpiewak zdobył także, 13. listopada 1998, II nagrodę podczas Trzydziestego Trzeciego Konkursu Wokalnego im Antonina Dvořaka w Karlovych Varach. W październiku 2004 Konieczny zostaje wyróżniony Nagrodą im. Arnolda Petersena za Wyjątkowe Osiągnięcia Artystyczne w Teatrze Narodowym w Mannheim.
Jako śpiewak operowy zadebiutował Tomasz Konieczny w partii Figara w operze W. A. Mozarta pt. Wesele Figara w Teatrze Wielkim w Poznaniu w grudniu 1997. W Niemczech debiutował w styczniu 1999 w Operze w Lipsku partią Kecala w Prodanej Neveście Bedřicha Smetany. Zaraz potem został na tej scenie zaangażowany na stałe w latach 1999-2000. W roku 2000 Konieczny otrzymuje angaż do Teatru Miejskiego w Lubece gdzie jako bas śpiewa; Procida w Nieszporach Sycylijskich G. Verdiego (premiera we wrześniu 2000), Pandolfe w Kopciuszku G. Masseneta (premiera w grudniu 2000), Oresta w Elektrze Straussa (premiera w kwietniu 2001), Ramphisa w Aidzie G. Verdiego (premiera w listopadzie 2001) jak również wszystkie znaczące partie basbarytonowe w „Nosie” Szostakowicza (premiera w marcu 2002). Towarzyszą temu występy gościnne w teatrach; Teatr St.Gallen (Szwajcaria) jako Procida, w Teatr w Halle (Niemcy) jako Sarastro w Czarodziejskim Flecie Mozarta, w Teatr w Chemnitz (Niemcy) jako Pandolfe, Teatr Narodowy w Mannheim jako Colline w Cyganerii G. Pucciniego.
Z początkiem sezonu teatralnego 2002/2003 zostaje zaangażowany na stałe w Teatrze Narodowym w Mannheim gdzie usłyszeć go można w takich partiach operowych jak; Orestes w Elektrze Straussa, Pimen w Borysie Godunowie Musorgskiego, Sarastro w Czarodziejskim Flecie Mozarta, Król Marek w Tristanie i Izoldzie R. Wagnera, Amfortas w Parsifalu R. Wagnera, Wotan w tetralogii Pierścień Nibelunga Wagnera, Osmin w Uprowadzeniu z Seraju W. A. Mozarta, Inkwizytor w Don Carlosie, Melitone w Mocy Przeznaczenia, Jochanaan w Salome Straussa.
W lutym 2005 debiutuje Konieczny jako Sarastro w Operze w Stuttgarcie, we wrześniu 2005 jako Osmin w Operze Niemieckiej nad Renem Düsseldorf/Duisburg. W teatrze tym śpiewa także Melitone w Mocy Przeznaczenia oraz Wotana w Złocie Renu – premiery wiosną 2006. W marcu 2006 debiutuje Konieczny w Operze Praskiej (Státní Opera Praha) w premierze „Nieszporów Sycylijskich” Verdiego jako Giovanni da Procida. Opera Niemiecka nad Renem w Düsseldorfie angażuje go na stałe w okresie 2006 – 2014. Partie w tym teatrze to: Bottom/”Sen Nocy Letniej” Brittena, Kurwenal/”Tristan i Izolda”, Golaud/”Pelleas i Melisanda” Debussyego, Selim/”Turek we Włoszech”, Amfortas/”Parsifal”, Barak/”Kobieta bez Cienia”, Balstrode/”Peter Grimes”, Holender/”Latający Holender”, Falstaff czy Escamillio/”Carmen”. W czerwcu 2006 debiutuje Konieczny w Budapeszcie podczas I Budapesztańskich Dni Wagnerowskich jako Amfortas w „Parsifalu” Wagenra pod dyrekcją muzyczną Adama Fischera. W czerwcu 2007 und 2009 śpiewa Konieczny w Budapeszcie ponownie Wotana/”Walkiria” a w następnych latach Kurwenala/”Tristan i Izolda” i Wotana:Wanderera/”Pierścień Nibelunga” pod dyrekcją Adama Fischera. W październiku 2007 zadebiutował Konieczny w Filharmonii Narodowej w W-wie jako Eremit/”Wolny Strzelec” pod dyrekcją muzyczną dyrektora Antoniego Wita, w styczniu 2008 jako Alberyk/”Pierścień Nibelunga” w Semperoper w Dreźnie pod dyrekcją Petera Schneidera, a w lipcu 2008 w roli Dr. Kolenatego w „Sprawie Makropulosa” L. Janáčka w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego w Teatro Real w Madrycie. Kolejny, sensacyjny debiut w roli Alberyka/”Pierścień Nibelunga” miał miejsce w Operze Niemieckiej w Berlinie (Deutsche Oper Berlin) w kwietniu 2010. W maju/czerwcu 2010 występował Konieczny ponownie w Operze Praskiej (Státní Opera Praha) w premierze „Tristana I Izoldy” Wagnera jako Kurwenal. Także 2010 miał miejsce jego debiut w Czterech Wcieleniach Złego/”Opowieści Hoffmanna” w Teatrze Narodowym w Pradze (Narodni Divadlo). W 2011 Konieczny przygotował kolejną premierę w tym tearze. Jego kreacja Amfortasa w „Parsifalu” Wagnera zakończyła sie ogromnym, spektakularnym sukcesem artystycznym. W 2011 śpiewak zadebiutował także w Paryżu w Opéra National de Paris jako Biterolf/”Tannhäuser”, w 2012 w Waszyngtonie jako Pizarro w koncertowym wykonaniu „Fidelia” pod dyrekcją muzyczną Christopha Eschenbacha, następnie podczas Festiwalu Salzburger Festspiele, latem 2012, jako Stolzius w „Żołnierzach” – dziele niemieckiego kompozytora Bernda Aloisa Zimmermanna okrzykniętego operą 100-Lecia, oraz we wrześniu 2012 w Teatrze Narodowym w Monachium – Bayerische Staatsoper München po raz kolejny w roli Pizarra w operze „Fidelio”. W roku 2013 ukazują się na rynku dwa znaczące nagrania „Pierścienia Nibelunga” Wagnera. W jednym z nich pod dyrekcją Marka Janowskiego wydanym przez Pentatone Classics Konieczny wykonuje partię Wotana, w drugim nagraniu pod batutą Christiana Thielemanna, wydanym przez Deutsche Grammophon artysta śpiewa partię Alberyka. To precedens na rynku płytowym. Oba nagrania spotykają się z ogromnym uznaniem słuchaczy i krytyki. Z początkiem 2014 Konieczny błyskotliwie debiutuje w Carnegie Hall w Nowym Jorku jako Jochanaan w koncertowym wykonaniu „Salome” R. Straussa by latem tego roku z sukcesem powrócić najpierw jako Komandor w „Don Giovannim” a później jako Pizarro w „Fideliu” i Jupiter w „Miłości Danae” Straussa do Salzburga na Festiwal Salzburger Festspiele . Jako Jupiter śpiewak odnosi ogromny sukces. Rok 2015 przynosi kolejne nagranie płytowe „Złota Renu” pod dyrekcją Sir Simone´a Rattle´a (także i to nagranie spotkało się z bardzo pozytywnym przyjęciem krytyki oraz melomanów). W październiku 2015 debiutuje Konieczny w Lyric Opera of Chicago w partii „Wozzeck´a”. Amerykańska prasa pisze jednomyślnie o ogromnym sukcesie całej produkcji oraz śpiewającego rolę tytułową Polaka Tomasza Koniecznego. W maju 2016 debiutuje Konieczny w mediolańskiej La Scali jako Komandor w „Don Giovannim” Mozarta a w październiku w Canadian Opera Company w Toronto jako Mandryka w „Arabelli” Straussa. Rok 2018 przynosi jego debiut w roli Wotana w „Walkirii” Wagnera w Teatrze Capitole w Tuluzie oraz w marcu 2018 debiut w Nowym Teatrze Narodowym w Tokio (New National Theatre Tokyo) w Czterech Wcieleniach Złego w „Opowieściach Hoffmanna”. Ogromnym sukcesem zakończyły się trzy kolejne debiuty artysty: podczas premiery otwierającej Festiwal w Bayreuth 2018 w roli Telramunda w „Lohengrinie” Wagnera, w roli Ojca w koncertowym wykonaniu „Jasia i Małgosi” Humperdincka podczas Międzynarodowego Festiwalu w Edynburgu 2018, oraz koncert promujący CD „Podróży Zimowej” Schuberta do słów Stanisława Barańczaka podczas Festiwalu „Chopin i Jego Europa” 2018.
Debiut Tomasza Koniecznego na deskach Metropolitan Opera New York odbył się 9 marca 2019. Występ Koniecznego w Złocie Renu Wagnera, w roli Albericha okazał się absolutnym przebojem. Anthony Tommasini z The New York Times napisał o tym występie następująco: „Wybitnym członkiem obsady był Tomasz Konieczny, potężny bas, w przełomowym debiucie w Met jako Alberich”.
Na nośnikach DVD oraz Bluray wydane zostają kolejne dwa albumy: Lohengrin Wagnera pod dyrekcją muzyczną Christiana Thielemanna z Anną Netrebko, Piotrem Beczałą i Tomaszem Koniecznym oraz Miłość Danae Straussa pod dyrekcją muzyczną Franza Welser-Mösta z Koniecznym jako Jupiterem oraz Krasimirą Stoyanową jako Danae. W grudniu 2017 Konieczny nagrywa wraz z pianistą Lechem Napierałą, cykl pieśni Barańczaka pt. „Podróż Zimowa” do muzyki Schuberta dla Instytutu Chopina w Warszawie, kolejne albumy Tandemu Konieczny&Napierała to: „Song & Sonnets” (Anaklasis) 2020, „Between Death & Love” (Universal) 2021, „Apocalypse” (Universal) 2022.
Opera w Wiedniu (Wiener Staatsoper) była dla Koniecznego praktycznie od 2009 do 2019 roku artystycznym domem. Jest jednym z ulubieńców wiedeńskiej publiczności.
Austriacka Rada Ministrów przyznaje Koniecznemu 3 maja 2017 honorowe obywatelstwo tego kraju.
W dniu 16 stycznia 2019 na wniosek dyrekcji Opery Wiedeńskiej (Wiener Staatsoper) Konieczny otrzymuje najwyższe przyznawane w niemieckojęzycznym środowisku operowym odznaczenie zawodowe – tytuł „Österreichischer Kammersänger”. Śpiewak jest obok Jana Kiepury jednym z nielicznych Polaków, którym przyznano ten tytuł w Wiedniu.
Konieczny jako aktywny wykonawca dzieł oratoryjnych oraz pieśni, występował m.in. pod batutami takich dyrygentów jak: Kent Nagano w Pasji wg. św. Mateusza J.S. Bacha (Arie) w Sao Paulo i Rio de Janeiro w Brazylii w sierpniu 2006, Marek Janowski w IX Symfonii Beethovena w Berlinie w grudniu 2008, Daniele Gatti w Requiem Verdiego w Musikverein w Wiedniu, Krzysztof Penderecki w Siedmiu Bramach Jerozolimy jesienią 2009 oraz wiosną 2010 czy w Pasji Łukaszowej w marcu/kwietniu 2010 wraz z Sinfonią Varsovią. Do repertuaru Koniecznego należą pieśni Rachmaninowa, Straussa, Mahlera, Beethovena, Pendereckiego, Twardowskiego, Moniuszki, Schuberta, Mussorgskiego.
